Deze golfbeweging van groei en krimp zien we steeds opnieuw door de jaren heen. Soms, zoals in 2015 toen een groot aantal mensen op de vlucht uit het door oorlog geteisterde Syrië naar Griekenland kwam, heeft dit te maken met uitbrekend of escalerend conflict. Vaker is het een gevolg van haperingen in het (asiel)systeem of politieke besluiten.

Dat in de tweede helft van 2023 de kampen op de Griekse eilanden zwaar overbezet raakten, had te maken met zowel meer aankomsten als een gebrek aan ‘doorstroom’ van mensen naar het vasteland. Enerzijds was, na het drama van de scheepsramp bij Pylos, sprake van een betere inachtneming van het verbod op pushbacks door de Griekse kustwacht. Anderzijds liep het asielsysteem vast door gebrek aan capaciteit bij het registreren van mensen en gebrek aan budget voor transfers naar het vasteland. Hierdoor zaten mensen lang vast in de kampen op de eilanden.

Na het eerste kwartaal van dit jaar begon beweging te ontstaan. Zowel de Turkse als de Griekse kustwacht hebben hun inzet op het tegenhouden van boten flink opgeschroefd. Daarnaast voerde de Griekse overheid in aanloop naar de Europese verkiezingen gericht campagne om te laten zien dat ze grip heeft op de inkomende ‘migratiestroom’. Alle ogen zijn daarbij gericht op de opvanglocaties op de eilanden. Grote aantallen mensen zijn van de eilanden verplaatst naar kampen op het vasteland. Hier verblijven zij, onttrokken aan het oog van de media en de kiezer, onder dezelfde erbarmelijke omstandigheden.

In onze kliniek op Lesbos schalen we de bezetting tijdelijk wat af, rekening houdend met het ook kleinere aantal patiënten dat we dagelijks zien. Tegelijk realiseren we ons dat het ieder moment weer kan omslaan en blijven we voorbereid op een – mogelijk plotse – toename van het aantal mensen en dus patiënten. Want we zien dat de kloof tussen zorgbehoefte enerzijds en beschikbaar aanbod van zorg anderzijds in vluchtelingenkampen in heel Griekenland groter wordt, terwijl het voor hulporganisaties als de onze steeds moeilijker wordt om toegang te krijgen tot de kampen. Lesbos is een van de uitzonderingen waar ook bij het kampmanagement oog is voor deze kloof en waar om die reden organisaties die deze kloof kunnen helpen overbruggen welkom zijn.

We deden verkennend onderzoek in Attica, de regio rondom Athene, waar veel opvangfaciliteiten voor vluchtelingen gevestigd zijn. Mensen op deze locaties kampen met een gebrek aan gezondheidszorg en een geïsoleerde ligging, wat de gang naar de in Athene en nabijgelegen steden aanwezige zorg moeilijk maakt. Tegelijk lopen hulporganisaties tegen een muur van verboden en onwil aan als het gaat om het bieden van hulp binnen de kampen. We zoeken, in afstemming met andere organisaties, naar manieren om hier hulp te bieden op een toegankelijke locatie en wijze.

Want het is belangrijker dan ooit dat we blijven doen wat we kunnen, en blijven zoeken naar mogelijkheden om van betekenis te zijn en te helpen voorzien in de enorme behoefte. We zijn jullie, de vele vrijwilligers, donateurs en iedereen die het werk dat we doen belangrijk vindt en solidair is met mensen op de vlucht, dankbaar. Jullie maken ons werk mogelijk. Solidariteit en menselijkheid zijn het enige antwoord op de politieke wind die nu waait en die zoveel mensen raakt, in de eerste plaats hen die zich reeds in kwetsbare situaties bevinden.

Mensen gaan boven grenzen, altijd.

Wil jij bijdragen aan ons werk? Doneer hier!