Home Nieuws & verhalen ‘Dan zie je geen probleem. Dan zie je mensen.’

‘DAN ZIE JE GEEN PROBLEEM. DAN ZIE JE MENSEN.’

27 mei
Blog

Toen huisarts Pieter Waardenburg zijn praktijken in de Noordoostpolder en Genemuiden achter zich liet, viel dat samen met het begin van de noodsituatie op de Griekse eilanden in 2015, toen in korte tijd veel mensen op de vlucht bescherming zochten in Europa. Een interview met Annerieke Berg, oprichter van Stichting Bootvluchteling, in het Nederlands Dagblad over hulpverlening op het Griekse eiland Kos raakte hem. “Ik heb contact opgenomen en niet lang daarna, in augustus 2015, stond ik zelf op Kos. Ik was beschikbaar en werd gegrepen door een stukje wereldgeschiedenis. Er gebeurde iets schrijnends waar alle media op zaten. Daarnaast ben ik ook een Griekenland liefhebber, dus de dingen kwamen mooi samen. Op Kos vingen we de mensen op en deelden kleren, water, sinaasappels en meer uit. De hele boulevard stond vol met tentjes, midden tussen toeristen die schnitzel en souvlaki zaten te eten. Een bizar beeld. Maar er gebeurden ook mooie dingen – toeristen kwamen met koffers vol tweedehands kleren om te helpen.”

De nood was hoog

Eenmaal terug in Nederland volgde al snel een telefoontje: “Stichting Bootvluchteling wilde medische zorg gaan verlenen op Lesbos. De nood was hoog. Ik heb mijn koffer gepakt, vol medicatie en een stethoscoop, en ben gegaan.”

“Daar op het strand bij Eftalou, in het noorden van Lesbos, vingen we de bootjes op. Het was een onmogelijke plek met veel scherpe, gevaarlijke rotsen. We zagen mensen met epilepsie zonder medicatie, suikerziekte en geïnfecteerde wonden. Maar ook mensen die flauwvielen van emotie, hun enkel verzwikten door enthousiast uit de boot te springen en zwangere vrouwen die geen leven meer voelden in hun buik. Een van de mooiste momenten was als we dan met een doppler het hartje weer konden laten horen,” vertelt Pieter. 

Die eerste medische hulpverlening groeide snel uit tot een gestructureerd programma met artsen en verpleegkundigen. Pieter leidde het team en werkte samen met andere organisaties en de autoriteiten. Ook droeg hij bij aan het professionaliseren van de zorg: “In die tijd liep het strand vol met dokters en andere hulpverleners. Alles verliep volledig ongecoördineerd en iedereen deed zijn eigen ding. We hebben hierin een coördinerende rol gepakt en afspraken gemaakt: hoe vang je een boot op? Hoe doe je triage? Zo konden we er met elkaar voor zorgen dat alles in goede orde verliep. We zetten steeds in op kwaliteit en goede relaties met overheid en andere NGO’s, waardoor Stichting Bootvluchteling een stabiele en betrouwbare partner werd en nog steeds is.”

Het eerste medische team, met staand tweede van rechts Pieter. Links achter een tent: de eerste 'spreekkamer'.
Politieke onwil

Begin 2016 ging Pieter terug naar Nederland. Hij vertelt: “Mijn tijd als vrijwilliger op Lesbos heeft veel impact gehad op mijn leven en ik denk er nog veel aan terug. Daarnaast vond ik het mooi om een team te leiden en vrijwilligers te zien groeien.” 

Na Lesbos zette Pieter zich nog verschillende keren in via andere organisaties, onder meer op Samos, Chios en in Athene. De situatie is in tien jaar sterk veranderd, ziet ook Pieter. “Toen was de hulp acuut en verbleven mensen maar kort in de vluchtelingenkampen. Nu is het meer een huisartsen setting met langdurige zorg. Er zijn, naast medische, ook veel psychosociale problemen en trauma’s en mensen moeten soms jaren wachten. Het duurt veel te lang voordat mensen duidelijkheid krijgen. Dat is geen onmacht, dat is politieke onwil. Alles is gericht op ontmoediging – maak het zo onaantrekkelijk mogelijk, dan komen mensen niet. Maar zo werkt het niet.”

Bewustzijn

Pieter hoopt dat er ook nu iets van bewustzijn doordringt tot mensen. “Ik zou willen dat er gewoon een beetje menselijkheid komt. Zeker in een land met zoveel luxe. Als je de kranten leest dan gaat het over een vluchtelingenprobleem. Maar als je op de stranden staat of in de kampen werkt, kijk je de mensen recht in de ogen en dan zie je geen probleem. Dan zie je mensen. Dan heeft het een hele andere dimensie. Al deze mensen vechten voor hun bestaan. Voor hun geluk. Voor hun kinderen. Voor hun gezin. Dat zou iedereen moeten begrijpen.”

 

Wil jij een optimale website? Dan hebben we wat cookies van je nodig. Pas mijn voorkeuren aan