Om de komst van mensen op de vlucht naar Europa te ontmoedigen, sloten de EU lidstaten op 18 maart 2016 een overeenkomst met Turkije. In ruil voor 6 miljard euro en een pakket aan beloften zou Turkije alle mogelijke maatregelen nemen om te verhinderen dat mensen de oversteek van Turkije naar Griekenland zouden maken. Ook een flink deel van de mensen die toch in Griekenland arriveerden, zou teruggestuurd mogen worden naar Turkije. 

In de praktijk was Turkije voor velen geen veilig land en kwam van terugkeer naar Turkije vrijwel niets terecht. En andere EU-lidstaten zijn niet bereid mensen op te nemen. Mensen belandden massaal op de Griekse eilanden. Griekenland kon de hoeveelheid asielaanvragen niet aan waardoor mensen lang, soms jarenlang, moesten wachten op hun asielbeslissing en vastzaten op de Griekse eilanden.

Ze verbleven daar onder onmenselijke omstandigheden. Er was sprake van overbevolking, een gebrek aan medische en sanitaire voorzieningen, veel te lange asielprocedures, structurele onveiligheid, gebrek aan voedsel en het ontbreken van onderwijs.

We beseffen dat een rechtszaak een zwaar middel is. We doen dit niet omdat we graag naar de rechter gaan, maar omdat dit het enige middel is dat nog rest. De EU-Turkijedeal had en heeft directe impact op mensenlevens, en niemand neemt verantwoordelijkheid. We willen voorkomen dat migratiedeals worden gesloten waarin aan mensenrechten voorbij wordt gegaan. We willen dat landen zich houden aan Europese en internationale verdragen en wetgeving. Zodat mensenrechtenschendingen, zoals op de Griekse eilanden, stoppen en niet elders herhaald worden. 

Naast het bieden van medische en psychologische zorg aan mensen op de vlucht is het opkomen voor de rechten en belangen van deze mensen, die zichzelf door de kwetsbare situatie waarin ze zich bevinden moeilijk kunnen laten horen, een van de kernactiviteiten van Stichting Bootvluchteling. Omdat we naast het bieden van directe hulp, ook willen bijdragen aan structurele verandering. Juist omdat we ter plaatse zijn en zorg verlenen aan duizenden mensen, en de situatie en de desastreuze gevolgen die dit heeft voor het welzijn van mensen dagelijks aanschouwen, kunnen we dit doen. En moeten we dit doen. Te vaak zien we hoe falend beleid slachtoffers maakt onder mensen die al veel te veel meegemaakt hebben. Hoe onrecht gedaan wordt zonder dat beleidsmakers en -bepalers dat lijken te zien. Wij kunnen en willen niet zwijgend toekijken bij onrecht en menselijk leed. Wij zijn er jarenlang getuige van geweest hoe de deal de onmenselijke omstandigheden in de Griekse vluchtelingenkampen veroorzaakte en verergerde. Als Stichting Bootvluchteling zijn wij sinds de ondertekening van de deal onafgebroken op de Griekse eilanden. 

Daarom zetten wij nu deze stap. Omdat dit het enige middel is dat nog rest. We verzamelden honderden pagina’s aan data en bewijs. We verzamelden getuigenissen van mensen die in de kampen verbleven. Hartverscheurende verhalen van mensen wier menselijke waardigheid kapot is gemaakt. Mensen die nog steeds leven met angst. Mensen die, vaak elders in Europa, zijn opgekrabbeld en een nieuw leven begonnen zijn. Mensen met een ongelooflijke veerkracht. Maar die ook zwaar beschadigd zijn door wat zij doorstaan hebben.

Als Nederlandse organisaties doen wij een beroep op onze overheid om haar verantwoordelijkheid te nemen. Uiteraard was Nederland niet de enige speler in het sluiten van de deal. Maar een Europeserechter bepaalde al eerder dat de Europese Unie als geheel niet verantwoordelijk kan worden gehouden: het was een overeenkomst tussen Turkije en de 27 Europese lidstaten. En Nederland was ten tijde van het sluiten van de deal voorzitter van de Raad van de Europese Unie en speelde een sleutelrol in de totstandkoming en uitvoering van de deal – naar eigen zeggen was het zelfs ‘de architect’ van de deal. 

We willen dat dit stopt. Met de overweldigende hoeveelheid bewijs dat mensenrechten op grote schaal geschonden zijn door de EU-Turkijedeal, en dat Nederland en andere Europese landen wegkeken, rekenen we erop dat onze zaak de rechter overtuigt. Terwijl de rechter zich beraadt, blijven wij essentiële zorg bieden aan mensen die dit hard nodig hebben. En hopen op beter. 

Ook jouw steun is nodig. Want alleen samen maken we verschil. Sluit je aan bij onze actie. Word dealbreaker en zeg: Nooit meer een deal ten koste van mensen op de vlucht! Klik hier en word dealbreaker.

Meer weten? Kijk op deze pagina. En voor wie zich er echt in wil vastbijten: Stichting Bootvluchteling heeft twee baanbrekende rapporten met bewijsvoering gepubliceerd. Klik hier voor rapport 1 en klik hier voor rapport 2.