Dat er weinig nieuwe mensen aankomen op het eiland baart zorgen: we weten dat dit betekent dat mensen tegengehouden worden op hun overtocht tussen Turkije en Griekenland en het kamp ‘aan de overkant’ nooit bereiken. Ook voelen we de onzekerheid en spanning over wat er te gebeuren staat. Vorig jaar al stond een verplaatsing van het huidige kamp Mavrovouni naar het nieuwe ‘Closed Controlled Access Center’ Vastria gepland. Vastria ligt zeer geïsoleerd, zo’n 30 kilometer van de bewoonde wereld, midden in een natuurgebied. Een vergunning voor het kamp en vele randvoorwaarden zoals watertoevoer, toegankelijkheid en veiligheid ontbreken. Rapporten over de omstandigheden in soortgelijke gesloten centra op de andere Griekse eilanden spreken van ‘feitelijke opsluiting’ en inhumane leefomstandigheden. 

Door de vele obstakels is het onwaarschijnlijk dat het ministerie erin zal slagen om de vergunningen en de praktische randvoorwaarden op korte termijn rond te krijgen. Toch kondigde de Griekse overheid opnieuw aan dit kamp in gebruik te willen nemen. Dit, in combinatie met het grote aantal verplaatsingen van mensen vanuit kamp Mavrovouni naar het vasteland, maakt mensen onzeker en gespannen. Ook wij vinden dit spannend. Het is afhankelijk van verschillende randvoorwaarden of we in een dergelijke setting op een verantwoorde manier de zorg kunnen verlenen die mensen verdienen. Daarbij is het een trend om hulporganisaties steeds meer buiten de muren van de kampen te houden en daarmee wat er in de kampen gebeurt verborgen te houden voor ‘de buitenwereld’.

Twee collega-organisaties, Refugee Legal Support en Mobile Info Team, brachten afgelopen week het rapport ‘Voices from the camps: Living conditions and access to services in refugee camps on the Greek mainland’ uit. Dit rapport laat zien hoe belangrijk het is dat wat in de kampen gebeurt, gezien wordt. Het rapport deelt bevindingen op basis van interviews met mensen op de vlucht die verblijven in verschillende kampen op het Griekse vasteland. De geschetste realiteit toont een schril contrast met Europese en Griekse wetgeving. Vrijwel op alle vlakken schieten de voorzieningen tekort en worden rechten geschonden. Ook rapporteerde 72% van de geïnterviewde mensen dat ze niet de medische hulp kregen die ze nodig hadden – door een tekort aan medisch personeel, vertalers en medicatie. Daarnaast wordt het organisaties moeilijk of onmogelijk gemaakt zorg te bieden aan mensen in het kamp, waardoor het hulpaanbod steeds schaarser wordt.

Ook voor ons is, naast de hulp die we bieden, het delen van de omstandigheden waaraan mensen op de vlucht die in Europa bescherming zoeken, blootgesteld worden een belangrijk onderdeel van onze verantwoordelijkheid. Wat er gebeurt in de kampen mag niet ongezien blijven; de mensen die er verblijven moeten gehoord en gezien worden. 

Dat laatste krijgt op een prachtige en ontroerende manier gestalte in het boek van Marianne van Elst-Sijtsma en Annerieke van Vianen. Twee jonge vrouwen die een langere periode vrijwilliger waren in vluchtelingenkamp Mavrovouni. In hun zojuist verschenen boek Tot aan de overkant verzamelden zij 63 verhalen en foto’s van mensen in het kamp, afkomstig van over de hele wereld. De verhalen zijn vaak verschrikkelijk, maar er klinkt ook hoop. Op een toekomst waarin het anders en beter zal zijn. Ondanks alles wat ze meemaken houden mensen hoop en dromen. 

Voor alles is ‘Tot aan de overkant’ een boek over mensen. Mensen zoals jij en ik. Hun verhalen en de foto’s brengen ze dichtbij. Deze verhalen moeten we blijven horen. De mensen moeten we blijven zien. ‘Ik heb het verlangen dat jullie open staan voor de verhalen achter de nummers; verder durven te denken dan dat ons land vol is. Dat je geïnspireerd raakt door de verhalen’, zegt Marianne.  

Het boek, een prachtige uitgave van een formaat dat de fantastische foto’s recht doet, is het aanschaffen meer dan waard. Dat kan via www.totaandeoverkant.nl. Een absolute aanrader. Het boek en de maaksters zijn een inspiratie en helpen om, ook bij tegenslag, door te gaan met wat we doen. Omdat het om mensen gaat. 

Wil jij bijdragen aan ons werk? Doneer hier!